ALİ KUŞÇU ÖZEL SAYISI
YAZI ÇAĞRISI
15 Aralık 2024'de, on beşinci yüzyıl İslâm-Türk coğrafyasının en seçkin bilginlerinden Ali Kuşçu’nun (ö. 879/1474) vefatının 550. yılını idrak edeceğiz. Bu vesileyle Nazariyat Dergisi, Ekim 2024’te neşredilecek sayısını Ali Kuşçu Özel Sayısı olarak belirlemiştir.
Ali Kuşçu, başta kelâm, astronomi, matematik ve dil bilimleri olmak üzere çeşitli ilimlerde temayüz etmiş bir isimdir. Timurlu yöneticisi Uluğ Bey’in himayesinde Semerkant’ta yetişen Ali Kuşçu, Semerkant Matematik-Astronomi Okulu’nun baş aktörlerinden biri olarak nazarî ve gözlemsel astronomi ile matematik ve Kelâm alanlarında katkılarda bulunmuş, Kelâmî, Meşşâi, İşrâkî ve Ekberî tutumlar çerçevesinde oluşan düşünce geleneklerine dayanan canlı bilim ortamı içinde kendi özgün bakış açısını ortaya koyabilmiştir. Buna ek olarak, Ali Kuşçu'nun İstanbul’a ailesi ve öğrencileriyle göçmesi, hem Semerkant Okulu'nun küreselleşmesini sağlamış hem de kendi eserlerinin farklı dillere çevrilerek geniş bir coğrafyada yankı bulmasına neden olmuştur. Bu durum Ali Kuşçu’yu bilginin dolaşımı ve farklı kültürler arasındaki etkileşimin konusu olması bakımından da müstesna bir yere yerleştirmiştir.
Ali Kuşçu’nun Semerkant Rasathanesi ve Uluğ Bey’le irtibatından dolayı literatürde astronomluğu ve matematikçiliği etrafında örülen baskın bir anlatı mevcuttur. Halbuki matematik bilimlerindeki katkısını ayrıntılı bir biçimde ortaya koyan çalışmaların yeterli olduğu söylenemez. Dahası, kelâm eseri Şerhu’t-Tecrîd ve dil eseri Unkûdu'z-Zevâhir başta olmak üzere diğer eserleriyle de döneminde ve sonrasında hatırı sayılır bir etkide bulunmuştur.. Ali Kuşçu ve eserlerinin farklı perspektiflerden araştırma konusu kılınması önemlidir. Ayrıca, Ali Kuşçu’nun yetişmesine ve etki sahası oluşturabilmesine zemin hazırlayan tarihî bağlamın da masaya yatırılması gerekmektedir.
Ali Kuşçu ve eserlerinin İslam felsefe-bilim tarihi açısından önemine işaret etmeyi ve literatüre bu açıdan katkıda bulunmayı hedefleyen özel sayımızda on beşinci yüzyılın bu önemli ismini işleyecek makaleleri bekliyoruz.
Makale Nihai Teslim Tarihi: 31 Ocak 2024
Özel Sayı Editörleri:
Prof. Dr. İhsan Fazlıoğlu, İstanbul Medeniyet Üniversitesi
Dr. Öğr. Üyesi Zehra Bilgin, İstanbul Medeniyet Üniversitesi
Dr. Öğr. Üyesi Hasan Umut, Boğaziçi Üniversitesi
Önerilen bazı araştırma konuları:
• Ali Kuşçu’nun entelektüel biyografisi
• Ali Kuşçu’nun kelâmî felsefesi
• Ali Kuşçu ve İşrâkî gelenek
• Ali Kuşçu’da metafizik
• Ali Kuşçu'da tabiat bilimleri
• Ali Kuşçu ve teorik astronomi
• Semerkant Rasathanesi ve Ali Kuşçu’nun zîc literatürüne katkısı
• Ali Kuşçu’nun matematik eserleri
• Ali Kuşçu’da dil bilimleri ve dil felsefesi
• Ali Kuşçu’nun tefsir alanına yaptığı katkılar
• Ali Kuşçu’nun eserleri ve görüşleri bağlamında öğrencileri ve takipçileri
• Timurlu ve Osmanlı entelektüel hayatının bir parçası olarak Ali Kuşçu
• Ali Kuşçu’nun eserlerinin ortaya çıkardığı bilimsel tartışmalar
• Ali Kuşçu’nun eserlerinin farklı dillere yapılmış çevirileri ve etkileri
Makale gönderimi:
Araştırmacılar 5.000-10.000 kelime aralığındaki özgün makalelerini https://nazariyat.org/yazi-gonder adresindeki form üzerinden gönderebilirler. Yazı gönderimi öncesinde dergi sitesinde yer alan Yazarlara Notlar sayfasını inceleyebilirsiniz: https://nazariyat.org/kvn/yn.
Sorular ve detaylı bilgi için: editor@nazariyat.org