Makale

Nasîrüddin Tûsî’nin Tahrîru’l-Mecistî ’sine Yapılan Arapça Şerhin Şemseddin Semerkandî’ye Nispeti

Özet

Bu makalede, Tahran Üniversitesi İlahiyat Kütüphanesi, nr. 678’de Tûsî’nin Tahrîru’l-Mecistî’si üzerine yazılmış olan, müstensihin ferağ kaydında Semerkandî’ye nispet ettiği anonim şerhi ayrıntılı bir şekilde inceliyorum. Bu eserin içeriğini ve bazı atıflarını, hem Semerkandî’nin Şerhu Tahrîri’l-Mecistî’siyle hem de Kâtib Çelebi’nin Keşfü’z-zünûn’undaki bibliyografik notlarla, Carullah 1485’in (Nîsâbûrî’nin Şerhu Tahrî- ri’l-Mecistî’sinin bir nüshası) ön sayfasında yer alan bir kitap sahibi notu ve Nîsâbûrî’nin Şerhu Tahrîri’l-Mecistî’sinin derkenar notunda Semerkandî ismini zikreden kendi el yazmasıyla karşılaştırdım. Bu şekilde, Tah- ran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Kütüphanesi, nr. 678’in, Semerkandî’nin Şerhu Tahrîri’l-Mecistî’sinin bir nüshası olduğunu tespit ettim. Bu tespit, Nîsâbûrî’nin Şerhu Tahrîri’l-Mecistî’sinde Semerkandî’yi “faziletli bir âlim” olarak adlandırdığını ve Semerkandî’nin Şerhu Tahrîri’l-Mecistî’sinden birkaç kez alıntı yaptığını ortaya koymaktadır. Dolayısıyla Semerkandî’nin Şerhu Tahrîri’l-Mecistî’sinin, Nîsâbûrî üzerinde kendi Şerhu Tahrîri’l-Mecistî’sini yazarken çok etkili olduğu sonucuna varılabilir.

Anahtar Kelimeler

Şerhu Tahrîri’l-Mecistî Tahrîru’l-Mecistî Nizâmüddin en-Nîsâbûrî el-Mecistî astronomi